Het goede gesprek leiden

Het goede gesprek, ik heb er mijn hele leven al een fascinatie voor. Een goed gesprek kan een enorme impact hebben. Op een mensenleven maar ook op de samenleving. 

Akademie Mens en Arbeid
Op mijn 18e koos ik voor het vak van beroepskeuzeadviseur. De opleiding die erbij hoorde combineerde al mijn interesses. Voor economie, arbeidsmarkt en de psychologie van mensen. We werden voorbereid voor werk met het gesprek als belangrijkste instrument. We oefenden met luisteren zonder oordeel en kwamen erachter, hoeveel je geneigd bent in te vullen voor de ander vanuit je eigen referentiekader. Eindeloos schreven we onze gesprekken uit. Analyseerden ze, verbeterden onze techniek van samenvatten, doorvragen, spiegelen.

Flink op de proef
Mijn gespreksvaardigheden werd flink op de proef gesteld toen ik na mijn opleiding als reïntegratieconsulent aan de slag ging. Sommige van mijn cliënten spraken nauwelijks Nederlands. Anderen hadden zoveel tegenslag in hun leven te verduren, lichamelijk leed of psychiatrische ziektebeelden, dat het goede gesprek als enige middel hopeloos tekort leek te schieten. Toch waren er ook indrukwekkende en prachtige momenten. Ik zag behalve leed ook enorme veerkracht bij mensen. Ik leerde veel over non-verbale communicatie en het opbouwen van een vertrouwensband. En de functie van stiltes in gesprekken. Dat je soms (best wel vaak eigenlijk) gewoon even je mond moet houden in een goed gesprek. 

Als het spannend wordt ga ik 'aan'
Ik werd projectmanager en rolde daarnaast per ongeluk het vak van dagvoorzitter in. Gewoon omdat collega’s zeiden: ‘Doe jij dat maar, jij kan dat goed’. Ik ontdekte dat alles wat ik wist over individuele gesprekken ook werkt als je met een grotere groep mensen in gesprek gaat, een hele zaal zelfs. Een band opbouwen, luisteren zonder oordeel, doorvragen. In de loop van de tijd ben ik mijzelf meer als gespreksleider gaan zien dan als dagvoorzitter. Een dagvoorzitter is in veel gevallen een soort presentator. Nou heb ik niets tegen feestjes, integendeel, maar mijn drive is maatschappelijk. Ik wil het met mensen over inclusie hebben, over onderwijs, duurzaamheid, klimaat, verantwoord ondernemen, politiek. Als het onderwerp controversieel is, een beetje spannend, als er verschil in zienswijzen is, dan ga ik ‘aan’. Voor mij is die spanning een teken dat het echt ergens over gaat. Het gesprek, klein en groot, is in mijn ogen het beste dat we hebben om samen vooruit te komen. 

Turkse lesbische vrouwen, Utrechtse ambtenaren, Khadija Arib
Voorbeeld is de bijeenkomst waar de groep lesbische Turkse vrouwen een gezicht kreeg, in gesprek met hun eigen gemeenschap. Of het transgenderplein, waar Utrechtse ambtenaren door mensen uit de transcommunity werden bijgepraat over hoe de gemeente rekening met hen kan houden in de dienstverlening. Of een dag over duurzaamheid als nieuw en best wel spannend thema voor een vmbo school. Een maatschappelijke opvang organisatie die met hun personeel in gesprek wilden over het omstreden beleid om ervaringsdeskundigen (ex-daklozen) in te zetten als professioneel begeleider. Er waren ook gesprekken in intiemere setting. Afgelopen jaar mocht ik voor de PvdA en D66 's Hertogenbosch fijne inspirerende gesprekken voor publiek voeren. Met Khadija Arib, voorzitter van de tweede kamer en Paul van Dongen, stadsmid in Den Bosch tijdens Lentegasten. In Wintergasten met Jan Terlouw, oud lijsttrekker van D66 en Sara Vlemmings, jongerenambassadeur in Den Bosch. Aan de hand van fragmenten gingen we in gesprek over hun drijfveren en hun leven. 

Mo Mowlam als inspiratiebron 
Mijn passie voor het goede gesprek en maatschappelijke kwesties zijn ook de oorsprong van de naam Mowlam. Mo Mowlam was in de tijd dat ik enorm zoekend was in mijn professionele leven een belangrijke inspiratiebron voor me. Hier lees je waarom.