Transgender
Iedereen met kinderen kent het moment wel. Dat je even hopeloos klem zit tussen werk en ouderschap. Ik wou echt heel graag naar de try out van de nieuwe voorstelling van Theater aan Z, gespeeld door transgenderjongeren. Maar het was ook zondag, en ik had plechtig beloofd iets samen met mijn pleegzoon te gaan doen.
Ik koos voor een geïntegreerde aanpak. Werk en een opvoedmoment gaan soms heus samen. ‘Ik ga je nog niet vertellen waar we naar toe gaan’ zei ik. ‘Maar je gaat iets heel bijzonders zien wat je nooit meer zult vergeten.’ Ik verwachtte dat hij zou zeggen: ‘Wat is het dan?' En: ‘Geen zin’. Maar hij stapt zonder morren in de auto.
De eerste helft van de bijeenkomst is er een debat, vooral over het Nijmeegse transgenderbeleid. Allemaal sprekers die hun seksuele diversiteit noemen, zelfs de wethouder die komt blijkt homo. In de pauze bijt mijn pleegzoon me toe: ‘Wil je dat ik ook homo word ofzo!’ Na de pauze begint het toneel. We zijn allebei verrast als de jongen waar we vooraf een kopje thee mee hebben gedronken opkomt als meisje. De jongeren vertellen in theatervorm over hun identiteit en de verwarring die dit in hun leven meebrengt. De blijdschap als ze erachter komen wat hen scheelt, de eeuwige reacties op straat. Het is helemaal stil in de zaal. Ik kijk bezorgd naar het gezicht van mijn pleegzoon. Ik zie aan zijn blik dat hij geboeid is.
Als het klaar is zegt hij: ‘Dat was echt goed’ en ‘Zullen we nu meteen gaan'. Dat lukt nog niet zo gauw omdat hij buiten met jongeren aan de praat raakt. Op de terugweg in de auto lijkt hij gek genoeg opgeklaard. Zijn leven is ingewikkeld maar nog altijd niet zo ingewikkeld als dat van hen. Hij heeft de jongeren van de voorstelling omarmd als een soort van lotgenoten.
De maanden erna komen we er nog maar zelden op terug. Tot hij in Wageningen komt wonen, zijn nieuwe omgeving met belangstelling bekijkt, groepen meisjes ziet fietsen, dromerig kijkt naar hun lange blonde haar. ‘Ja, en ze zitten allemaal op hockey hè’, zeg ik, verwijzend naar de sticks die ze bij zich hebben. ‘Ik ga ook op hockey’, zegt hij, ‘ik zweer het’. ‘Ik meld me gewoon aan, zeg: ik zie eruit als een jongen maar ik ben transgender, dus ik hoor bij de meisjes.’ Ik moet lachen, kijk hem aan, zie geen spoor van spot op zijn gezicht. Transgender, het bestaat gewoon, hij zou het ook kunnen zijn.
Dat is de kracht van theater.